در هر سازمانی، به ناچار و بنا به دلایلی، میزانی از تعارضات وجود دارد که نباید آن ها را لزوما مایه دردسر و عدم پیشرفت سازمان دانست. در ادامه مقاله تعارض و مذاکره در رفتار…
در هر سازمانی، به ناچار و بنا به دلایلی، میزانی از تعارضات وجود دارد که نباید آن ها را لزوما مایه دردسر و عدم پیشرفت سازمان دانست. در ادامه مقاله تعارض و مذاکره در رفتار سازمانی، به این نکته اشاره می‌کنیم که تعارض ها صرفا مخرب و آسیب زننده نیستند بلکه، وجود بخشی از تعارضات، سازنده بوده و موجب حرکت رو به جلوی سازمان ها می‌شوند. آنچه مدیران باتجربه و آگاه را از سایر مدیران متمایز می‌کند، توجه به دو نکته ضروری است:
نکته اول اینکه هنگام بروز تعارضات، هنر مدیران و حتی کارکنان، درک منافع مشترک و جمعی است که مقدمه ای بر شکل گیری مذاکره می‌باشد.
و دومین نکته این است که راه حل و نحوه مدیریت تعارضات، فرار، اجتناب و یا انکار نیست. راه حل آن چیزی است که با مطالعه پاراگراف های بعدی به آن دست می‌یابید، همراه رشدانا باشید.
Conflict یا تعارض، امری است که به هیچ عنوان نمی‌توان از ایجاد آن جلوگیری کرد، چرا که عقاید، باورها، ارزش ها، اهداف و خواسته های افراد، در بهترین شرایط نیز با یکدیگر متفاوت است. همین تفاوت های اساسی و متعدد، در هر سازمانی قابلیت ایجاد تفرقه و دور شدن از اهداف سازمان را در پی دارد.
در فرآیند تعارض، افراد، احساساتی مانند: ترس، اضطراب، خشم، دلهره و نگرانی را تجربه می‌کنند و آنچه کار را برای مدیران سخت و چالش برانگیز می‌کند تفکر حق به جانب بودن فرد نسبت به سایر افکار و عقاید است. بر همین اساس هر کدام از طرفین، دیگری را مانع رسیدن سازمان به موفقیت می‌دانند.
یکی از مباحث گسترده که نیازمند ساعت ها مطالعه می‌باشد، ریشه های شکل گیری تعارض است. در این قسمت به طور کاملا خلاصه و مختصر، مهم ترین علل ایجاد چنین وضعیتی که می‌تواند آسیب زا و یا سازنده باشد را معرفی می‌کنیم.
به طور کلی نمی‌توان با قطعیت گفت که تعارضات درون تیم ها، میان کارکنان و یا تعارض میان مدیران با کارکنان، بد و نامطلوب هستند. در واقع تعارضاتی که منجر به پررنگ شدن و تقویت اهداف تیم ها یا سازمان ها شود و عملکرد اشخاص را به سمت یکپارچگی و بهبود ببرد، تعارضی سازنده و مطلوب شناخته می‌شود. بر همین اساس به یک نمونه از انواع دسته بندی های کارشناسان در زمینه انواع تعارض اشاره می‌کنیم.
برخی از کارشناسان معتقدند تعارضات درون سازمان و حتی تعارضات سازمان ها با یکدیگر، منجر به تضعیف و نابودی انسجام سازمان و تیم ها می‌شود. دلیل چنین اتفاق ناخوشایندی، افزایش استرس، کاهش انگیزه های درونی و بیرونی، منحرف شدن کارکنان از هدف سازمان و وظایف شغلی شان است.
آن نوعی از تعارض است که باعث می‌شود افراد به گفت و گو و بحث پرداخته و یک بار دیگر به بازنگری افکار و عقاید خود بپردازند. از سوی دیگر، احترام به سایرین و شنیدن نظرات آن ها از عوامل پویایی و تحرک سازمان است.
مدیریت تعارض، بیانگر این نکته مهم است که تعارضات همیشه و در همه جا وجود دارند و تمام آن ها، الزاما قابل مرتفع شدن نیستند، هرچند می‌توان با افزایش برخی مهارت ها مانند حل مسأله، خودآگاهی، تاب آوری و… تعارضات را پیش از عمیق تر شدن، حل کرد و حتی از این تهدید موجود برای پیشرفت سازمان بهره برد.
انواع سبک های مدیریت تعارض که توسط پژوهشگرانی همچون مری پارکر فولت، رابرت بلیک و جین موتن ارائه شده است به این صورت می‌باشد.
Negotiation یا مذاکره، اصولا به گفت و گوی میان دو یا چند نفر و یا میان گروه ها گفته می‌شود که به دنبال چنین اهدافی هستند: رفع تعارضات، رسیدن به درک مشترک، دستیابی به منافع از طریق چانه زنی و در نهایت کسب نتیجه مطلوب و مورد رضایت تمام طرفین مذاکره.
اگر بدانید مدیریت منابع انسانی چیست، حتما این نکته را نیز می دانید که یک مدیر حرفه ای باید برای رفع مشکل تعارض در رفتار سازمانی به دنبال سطح مطلوبی از آن باشد و از مذاکره برای حل آن بهره بگیرد.
در واقع مدیریت تعارض که بخش اعظم آن را مذاکره و فنون این مهارت ارزشمند تشکیل می‌دهد؛ به مدیران کمک می‌کند تا با استفاده از پتانسیل های موجود، با تهدیدها به روشی صحیح و اثر بخش مقابله کرده و از فرصت های موجود توسط مذاکره در جهت تحقق آرمان ها و اهداف سازمان بهره مند شوند.
طی سال های اخیر، تغییرات بسیاری در نگرش و نوع نگاه متخصصین حوزه مدیریت، نسبت به مقوله تعارض و مذاکره در رفتار سازمانی، ایجاد شده است. تا آنجا که آن ها تعارض را امری اجتناب ناپذير می‌دانند که در صورت برخورد صحیح با آن، می‌توان شاهد مجموعه ای خلاق، پویا و در حرکت بود. در همین راستا، توجه به مدیریت تعارض و فنون مذاکره از مهم ترین مؤلفه های یک مدیر یا رهبر توانمند در سازمان های پیشرو و موفق است.
امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد. به نظر شما اثرات و نتایج استفاده از مذاکره برای حل تعارض در رفتار سازمانی چیست؟ نظرات ارزشمندتان را با ما به اشتراک بگذارید.
Organizational behavior
آشنایی با رفتار سازمانی، ماندگاری در سازمان ها
