تحقق یافتن اهداف سازمان ها در گرو برنامه ریزی های دقیقی است که قابلیت اجرایی داشته باشند. در این میان، اهمیت دادن به منابع انسانی و مدل های برنامه ریزی نیروی انسانی، بر هیچ یک…
تحقق یافتن اهداف سازمان ها در گرو برنامه ریزی های دقیقی است که قابلیت اجرایی داشته باشند. در این میان، اهمیت دادن به منابع انسانی و مدل های برنامه ریزی نیروی انسانی، بر هیچ یک از مدیران پوشیده نیست. زیرا، دلیل وجود هر مجموعه یا سازمان منابع انسانی آن است. بنابراین، باید به تمام مسائل مرتبط با نیروهای انسانی از جمله: نحوه انتخاب صحیح کارمندان، توجه به ترفیع و تشویق نیروها، آموزش و تربیت افراد متخصص، توجه نموده و با دقت هرچه بیشتر، نسبت به پیش بینی مسائل بالا اقدام کرد.
دراین مقاله از رشدانا سعی کردیم به اختصار و با بیانی ساده، موضوع پیچیده مدل های برنامه ریزی منابع انسانی را از زوایای مختلف، مورد بررسی قرار داده و به بیان اهمیت منابع انسانی در پیشرفت های اقتصادی سازمان اشاره نماییم.
اگر از شما بپرسند یکی از مهم ترین فرآیندهای مدیریت منابع انسانی در سازمان چیست، بی شک باید برنامه ریزی منابع انسانی را نام ببرید. در واقع برنامه ریزی منابع انسانی به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که: سازمان برای پیشبرد اهداف خود به چه تعداد نیروی انسانی، با چه پتانسیل ها و تخصص هایی نیاز دارد و اینکه این تعداد نیروی مورد نیاز از کدام منابع باید تأمین شوند؟
نتیجه اثربخش این فرآیند، این است که برای ورود هر یک عدد نیروی انسانی، پیش بینی های لازم از قبل انجام شده و هرگاه در یکی از جایگاه های شغلی، یک پست سازمانی به هر دلیلی (مرخصی زایمان، بازنشستگی، از کار افتادگی و…) خالی ماند، مدیر منابع انسانی نیرویی شایسته و واجد شرایط برای جایگزینی در آن پست را در اختیار دارد.
برنامه ریزی نیروی انسانی، عامل اصلی تدوین و تعیین سیاست های کلی سازمان راجع به گزینش، جذب، استخدام، آموزش و نظام ترفیعات است. بنابراین، می‌توان از استخدام و جذب نیروهای غیر مرتبط و نامناسب جلوگیری نموده و بودجه سازمان را نسبت به جابجایی ها، انتقالات بدون هدف کارکنان و ترفیعات خارج از ضابطه، محافظت کرد.
مدیران منابع انسانی در فرآیند برنامه ریزی منابع انسانی، باید به تمام مراحل زیر آشنایی و احاطه کامل داشته باشند:
عرضه نیروی انسانی در اینجا به معنی، نیروهای قابل دسترسی برای رفع نیازهای سازمان است. در این روش تحلیلی، به تأمین نیروی مورد نیاز سازمان از دو منبع داخلی و خارجی توجه میشود.
اگر در فرآیند تحلیل، سازمان با هدفی همچون گسترش بخش های مختلف خود، متوجه شود که نیروی کافی برای آینده در اختیار ندارد، به ناچار از منابع خارجی یعنی نیروهای انسانی خارج از سازمان بهره می‌برد.
در این مدل برنامه ریزی منابع انسانی یا (Human Resource Planning Model)، سازمان تمام نیازهای خود را با نیروهای داخلی و موجود درونی، مرتفع می‌کند و نیازمند کمک گرفتن از منابع خارجی نیست. بنابراین در این نوع از برنامه ریزی، مدیر منابع انسانی باید مشخص کند که: به جابجایی و انتقال کارکنان نیاز هست یا خیر؟ وظایف فعلی کارکنان چه تغییری میکنند؟ نیاز به اضافه کاری وجود دارد یا خیر؟ حجم کاری کدام بخش ها یا نیروها کمتر خواهد شد؟ تغییرات ایجاد شده چه تأثیری بر هزینه های سازمان خواهند داشت؟
منظور از تقاضا، تحلیل و تخمین تعداد نیروهای انسانی و مهارت های مورد نیاز در آینده می‌باشد. البته مبنای این شیوه برنامه ریزی، بودجه سالانه و اهداف سازمان است که مدیر منابع انسانی موظف است، تقاضا برای محصولات یا خدمات سازمان را برآورد نماید و سپس طبق آن، منابع انسانی مورد نیاز را جهت پاسخ به تقاضای موجود، تأمین نماید.
علاوه بر سطح تقاضای محصولات، مدیران منابع انسانی بایستی موارد مهم دیگری را پیش بینی و ارزیابی نمایند. از جمله:
طی مطالعات فراوان، پژوهشگران حوزه مدیریت دریافتند که عمده ترین موانع موجود بر سر راه برنامه ریزی منابع انسانی سازمان ها، چنین مواردی هستند:
آشنایی با مدل های برنامه ریزی منابع انسانی و اعمال آن درون سازمان، از مهم ترین وظایف یک مدیر نیروی انسانی، محسوب شده و سنگ زیربنای تحقق چشم انداز و اهداف سازمان است. شناخت امکانات، ظرفیت و پتانسیل های موجود داخلی و خارجی مربوط به منابع انسانی، نیازمند تحلیل دقیق وضعیت فعلی و پیش بینی آینده سازمان است.
در همین راستا به اهمیت موضوع مورد بحث در مقاله فوق پرداخته، به 2 مدل از مدل های برنامه ریزی منابع انسانی اشاره نمودیم: 1. برنامه ریزی بر اساس تحلیل تقاضا 2. برنامه ریزی بر اساس تحلیل عرضه و در انتها به موانع موجود برای تحقق برنامه های طراحی شده، اشاره نمودیم.
امیدواریم این مقاله برای شما کاربردی بوده باشد. به نظر شما با وجود تغییرات گسترده در ماهیت مشاغل و سازمان ها نقش مدل های برنامه ریزی منابع انسانی در آینده تا چه حد سودمند است؟ نظرات ارزشمندتان را با ما مطرح کنید.
Human Resource Generalist
استخدام موفق با مدیر منابع انسانی محقق می شود
