شاخص‌های ارزیابی نیروی انسانی و طراحی فرم ارزیابی


آیا با موضوع مهمی به نام ارزیابی نیروی انسانی و تعیین استانداردهای ارزیابی عملکرد کارکنان آشنا هستید؟ ایا در سازمان شما، در حیطه منابع انسانی همه چیز به خوبی پیش می‌رود و هیچ گونه مشکلی…

آیا با موضوع مهمی به نام ارزیابی نیروی انسانی و تعیین استانداردهای ارزیابی عملکرد کارکنان آشنا هستید؟

ایا در سازمان شما، در حیطه منابع انسانی همه چیز به خوبی پیش می‌رود و هیچ گونه مشکلی ندارید؟

آیا می‌دانید تعیین چنین استانداردهایی از وظایف کدام یک از مدیران بخش های سازمانی است و چگونه استانداردهای عملکرد نیروی انسانی تعیین و اجرا می‌شوند؟

ما در این مقاله از رشدانا، قصد داریم ضمن پاسخ به سؤالات بالا، صفر تا صد مباحث مربوط به ارزیابی نیروی انسانی و همچنین شاخص های ارزیابی کارکنان را نیز، توضیح دهیم. به این ترتیب، در این مطلب می‎خوانید که تعیین استانداردهای ارزیابی عملکرد کارکنان، از جمله وظایف مدیران منابع انسانی شرکت ها است. همچنین، استفاده از چنین ابزاری به سازمان ها کمک می‌‎کند تا بتوانند متناسب با عملکرد افراد، حقوق و مزایایی کافی برای آن‌ها درنظر بگیرند.

ارزیابی نیرو انسانی

به این ترتیب، با استفاده از این‌گونه روش‌های مدیریتی، مدیران منابع انسانی می‌توانند به استعدادها، مهارت‌ها و ظرفیت‌های شغلی کارمندان پی برده و با شناخت نقاط ضعف و قوت آن‌ها، برنامه هایی منتاسب با شخصیت و ظرفیت‌های تخصصی کارکنان ایجاد نموده و نسبت به اجرای آن نیز اقدام کنند.

تا انتهای این مقاله از مجموعه مقالات منابع انسانی رشدانا همراه ما باشید و اگر یک مدیر منابع انسانی هستید حتما به توضیحات مرتبط با این نکته کلیدی دقت کنید که بسیاری از مدیران منابع انسانی، نسبت به بهبود وضعیت ارزیابی نیروی انسانی سازمان خود توجهی نشان نمی‌‎دهند و چنین کار مفیدی را اتلاف وقت تلقی می‌کنند. در هر صورت، به هیچ وجه از اهمیت وجود سیستم ارزیابی کارمندان غافل نشوید، زیرا اجرای صحیح چنین سیستمی منجر به رفع بسیاری از مشکلات سازمانی خواهد شد.

 

سیستم ارزیابی عملکرد نیرو انسانی چیست؟

در پاسخ به این سؤال باید بگوییم که به طور کلی، وجود چنین سیستمی باعث می‌شود تا مدیران منابع انسانی بتوانند اقدامات لازم برای بهبود عملکرد افراد بخش های مختلف شرکت را انجام دهند. به عبارت دیگر، کارشناسان حوزه منابع انسانی سیستم ارزیابی عملکرد کارکنان را مجموعه‌ای از اقداماتی می‌‎دانند که در جهت بهبود عملکرد کارکنان انجام می‌شود.

این اقدامات شامل ایجاد تغییر در حقوق و دستمزد افراد، درنظر گرفتن پاداش، آموزش مهارت های سخت و نرم به کارکنان و… است. از این رو، هدف از ایجاد این گونه سیستم‌های ارزیابی، موفقیت سازمان در همه جوانب آن است، زیرا منابع انسانی نقشی کلیدی در موفقیت و شکست کسب و کارها دارد.

نکته دیگری که باید به آن اشاره کنیم این است که مدیران بایستی عملکرد افراد را در حوزه های مختلفی همچون انجام وظایف شغلی، انگیزه، مهارت ها و توانمندی، تخصص یا عدم تخصص و امثال آن، مورد بررسی قرار دهند.

 

سیستم رسمی ارزیابی عملکرد کارکنان

سیستم های ارزیابی عملکرد کارکنان می‌‎توانند به صورت رسمی و غیر رسمی اجرا شوند. در سیستم‌های رسمی، مدیر منابع انسانی هر سازمان طبق معیارها و فاکتورهای از پیش تعیین شده، گزارشی از نوع رفتار و عملکرد نیروی انسانی تهیه کرده و به مدیران ارشد خود ارائه می‌کنند. دقت داشته باشید که در سیستم نظارتی رسمی، مدیر منابع انسانی موظف است جزئیات ارزیابی را با دقت و طبق نیازهای سازمان تدوین کرده و سپس گزارشات را برای نتیجه گیری نهایی عرضه کند.

 

سیستم غیر رسمی ارزیابی عملکرد کارکنان

در سیستم‌های ارزیابی غیر رسمی، مدیر منابع انسانی بدون هیچ گونه اطلاع قبلی به کارکنان، اقدام به ارزیابی و بررسی کلی کارمندان، می‌کند. بنابراین در فرایندهای غیر رسمی، فرد مدیر با گردش در میان بخش های مختلف شرکت، گفتگو با اعضا سازمان، نظارت در زمان انجام کار و سایر فاکتورهای لازم جهت سنجش کیفیت عملکرد شغلی اعضاء، نسبت به ارزیابی مجموعه تحت نظارت خود اقدام می‌کند.

 

شاخص های ارزیابی عملکرد کارکنان و تأثیر آن ها بر موفقیت سازمان

آنچه در تعیین شاخص‌های ارزیابی نیروی انسانی اهمیت دارد، مطابقت آن‌ها با اهداف و فرهنگ سازمان است. پس دقت کنید تا در فرم ارزیابی شما، چیزی خارج از اهداف سازمان تان نباشد. به عنوان مثال، در برخی از شرکت‌ها تأخیر در ورود نیروی انسانی به هیچ وجه برای مدیر اهمیت نداشته و این مسأله که کارمند بتواند در ساعت مقرر کار یا پروژه خود را به اتمام برساند، برای او مهم است.

به این ترتیب، تعیین فاکتوری به نام تأخیر در ورود برای کارمندان در چنین سازمانی، دارای ارزش نیست. در گام بعدی باید شاخص‌هایی را تعیین کنید قابلیت ارزیابی داشته باشند. مثلا در فرم ارزیابی مجموعه خود نباید به ویژگی‌های ذاتی افراد اشاره کنید. زیرا این گونه ویژگی های شخصیتی، قابل اندازه گیری نیستند. در ادامه به برخی از مهم ترین شاخص هایی که می‌توانند به ارزیابی بهتر سازمان‌تان کمک کنند، اشاره خواهیم کرد.

  • نحوه انجام وظایف شغلی و کیفیت آن
  • خلاقیت و نوآوری کارکنان
  • میزان تخصص و دانش فرد
  • ارتباط مؤثر با سایر افراد سازمان و همینطور مشتریان
  • نظرات مشتریان نسبت به کارکنان و ارزیابی کارمندادن از دید آن‌ها
  • مدیریت زمان
  • انضباط در کار
  • میزان فروش شرکت
  • رضایت کارکنان از مدیران و منابع سازمان
  • میزان تعهد به کار و مسئولیت پذیری
  • تلاش در جهت تحقق اهداف سازمان

همانطور که در پاراگراف های قبلی نیز بیان کردیم، شما به عنوان مدیر منابع انسانی با توجه به اهداف و فرهنگ سازمان خود می‌توانید از این شاخص ها استفاده کنید و یا آن‌ها را تغییر دهید. در هر صورت به یاد داشته باشید که با توجه به تفاوت‌های زیربنایی و اساسی سازمان‌ها با یکدیگر، به هیچ عنوان نمی‌توان ملاک و معیار واحدی برای سنجش کارکنان و تدوین شاخص‌ها داشت.

 

حتما بخوانید: تعیین شاخص های عملکرد منابع انسانی در سازمان ها چگونه است؟

 

چگونه فرم ارزیابی عملکرد نیروی انسانی را تدوین کنیم؟

اگر شما هم مانند برخی از مدیران باهوش و آینده‌نگر به دنبال بهبود وضعیت سازمان و ارتقاء انگیزه کاری در کارکنان خود هستید، بایستی مجهز به برخی از ابزارهای لازم در این زمینه باشید. یکی از اصلی‌ترین این ابزارها، تهیه یک فرم ارزیابی جامع و کامل است که توسط آن بتوانید به نقاط ضعف و قوت سازمان خود اشراف پیدا کنید.

فرم ارزیابی نیرو انسانی

مهم‌ترین ویژگی‌های فرم ارزیابی نیروی انسانی

در حالت کلی، توصیه می‌‎کنیم برای تدوین یک فرم ارزیابی دقیق و بی‌کم و کاست معیارهای زیر را مطالعه کرده و سپس نسبت به تهیه آن اقدام کنید.

  • شرح مشاغل و وظایف کارمندان را باید مشخص کنید و سپس سؤالاتی راجع به وظایف شغلی افراد طراحی کنید.
  • برخی از معیارهایی که در فرم ارزیابی به آن اشاره می‌کنید ممکن است عمومی و میان ردیف‌های شغلی مختلف، یکسان باشد و برخی دیگر با توجه به نوع شغل کارمندان، معیارهایی اختصاصی تلقی شود.
  • بنا به معیاری که درمورد قبل بیان کردیم، تمام کارکنانی که در یک ردیف شغلی قرار دارند را با یک فرم، ارزیابی کنید.
  • هیچ گاه فراموش نکنید که شاخص‌های ارزیابی باید متناسب با توانایی و مهارت کارکنان باشد، به عنوان مثال یک کارمند خانم که در دوران بارداری به سر می‎‌برد و در حال انجام وظایف شغلی خود می‌باشد را نباید با کارمند آقایی که در شرایط جسمی کاملا عادی و دور از بیماری است، یکسان بدانید.

 

لیست پرسش هایی که در تدوین فرم ارزیابی نیروی انسانی به شما کمک می‌کنند

پرسش‌ها و سؤالات درستی که برای طراحی فرم ارزیابی سازمان خود باید آماده کنید، بخش مهم و البته پنهان فرم‌های ارزیابی هستند. بنابراین در ادامه به 10 سؤال کلیدی که برای تدوین فرم ارزیابی عملکرد کارکنان تان مفید هستند، اشاره می‌‎کنیم.

  1. آیا مدیران ارشد، سیستم ارزیابی را مفید و ضروری می‎‌دانند؟
  2. آیا مدیران بالادستی در نحوه رفتار، عملکرد و انجام وظایف شغلی، الگوی مدیران میانی و سایر کارکنان هستند؟
  3. آیا معیارهای ارزیابی براساس مهارت‌ها و توانمندی‌های کارکنان تهیه می‎‌شود؟
  4. آیا معیارهای موجود در فرم، مصادیق شفاف و روشنی دارند یا برای افراد مبهم هستند؟
  5. آیا سازمان دارای ضوابط و قوانین مکتوب و شفاف است و براساس این ضوابط فرم‌ها تهیه می‌‎شوند؟
  6. کارمندان تا چه حد از استراتژی ها، چشم انداز و اهداف سازمان مطلع هستند و سؤالات فرم ارزیابی مطابق با آن‌ها خواهد بود؟
  7. آیا مدیران آموزش‌های لازم راجع به ارتباط سازنده با کارکنان، روش های حل مسأله و روش‌های بهبود عملکرد کارکنان را گذرانده‌اند؟
  8. کارمند می‎‌تواند نسخه‌ای از فرم را در اختیار داشته باشد یا نه؟
  9. کارمند حق اعتراض به نتیجه ارزیابی شخص خودش را دارد یا نه؟
  10. پاداش‌هایی که در مقابل عملکرد مطلوب افراد تعیین می‎‌شوند، پاسخگوی نیازهای افراد هستند؟ به آن‌ها انگیزه کافی برای تلاش بیشتر را می‌‎دهد یا نه؟

 

و اما جمع‌بندی

ما در این مقاله از رشدانا تلاش کردیم تا مفاهیم بنیادی ارزیابی نیروی انسانی را در اختیارتان قرار دهیم. از این رو، اشاره کردیم که ارزیابی مداوم عمکرد نیروی انسانی به این شرط که مدیران ارشد چنین سیستمی را قبول داشته باشند؛ منجر به ارتقاء سطح دانش، نگرش، رفتار و حتی انگیزه کارکنان خواهد شد.

به این ترتیب، هدف اصلی از ارزیابی نیروی انسانی، شناخت نقاط ضعف و قوت اعضاء سازمان و حتی مدیران سازمان است. در این میان با بازخوردهایی که از فرم‌های ارزیابی عملکرد کارکنان گرفته می‎‌شود، شناخت بهتری نیز نسبت به وضعیت کلی سازمان حاصل می‌شود.

شما می‌توانید با مطالعه شاخص های ارزیابی عملکرد کارکنان و تأثیر آن ها بر موفقیت سازمان و همچنین نحوه طراحی فرم ارزیابی عملکرد کارمندان، با روش‌های رسمی و غیر رسمی ارزیابی که در متن مقاله به آن اشاره کردیم نسبت به بررسی وضعیت نیروی انسانی سازمان خود اقدام کنید. در انتها امیدواریم این مطلب حاوی اطلاعات مفیدی برای شما باشد و در صورت تمایل، تجریبایت خود را از پیاده سازی سیستم های ارزیابی کارکنان، با ما  اشتراک بگذارید

راضیه حبیبی

کارشناس حقوقی که علاقه ش به حوزه دیجیتال باعث آشناییش با رشدانا شد، دوره هفدهم رشدآموزی و مسیر رشد سئو رو گذرونده، خوشحاله از بودن کنار تیم حرفه ای تولید محتوا رشدانا و هدفش گره خورده با افزایش سطح آگاهی خودش و دیگران.

دوره آموزشی پیشنهادی

دوره حرفه ای آموزش مدیریت منابع انسانی

Human Resource Generalist

استخدام موفق با مدیر منابع انسانی محقق می شود

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.




مشاوره بگیرید 09301302890 9:00 تا 16:00

×
roshdana aparat roshdana instagram roshdana twitter roshdana telegram roshdana linkedin