تست لنگرگاه شغلی، لنگرگاه‌های شغلی و ادگار شاین، مواردی هستند که احتمالا تا به حال، حتی برای یک بار به گوشتان خورده‌اند که برای آشنایی بیشتر با آن‌ها سراغ چنین مطلبی آمده‌اید. بهتر است بدانید…
تست لنگرگاه شغلی، لنگرگاه‌های شغلی و ادگار شاین، مواردی هستند که احتمالا تا به حال، حتی برای یک بار به گوشتان خورده‌اند که برای آشنایی بیشتر با آن‌ها سراغ چنین مطلبی آمده‌اید. بهتر است بدانید که لنگرگاه‌های شغلی شاین، درست مانند موضوعاتی همچون مدیریت شغلی باعث میشوند دید وسیع‌تری نسبت به شغل و آینده شغلی خود پیدا کنیم، از انجام فعالیت‌های حرفهایمان راضی باشیم و توسعه شغلی را در جهتی که مطلوبمان است، هدایت کنیم.
به عبارت دیگر، امروزه موفقیت در کار و حرفه، همچون گذشته محدود به ماندن و بازنشستگی در یک شغل خاص نیست بلکه، با توجه به گسترش روزافزون و تنوع بالای مشاغل، هر روز با گزینه‌های زیادی روبرو هستیم. در نتیجه، موفقیت و توسعه شغلی تا حد بسیار زیادی به درکی که از کار مناسب شخصیت و اهداف خود داریم؛ بستگی دارد.
در واقع، باید به این موضوع مهم برسید که مسیر شغلی شما الزاما همان مسیر شغلی پدر، برادر، دوست و یا آنچه اساتیدتان میگویند، نیست. انسان‌ها حتی در رویا پردازی‌هایشان با یکدیگر متفاوتند و به اشکال مختلف انگیزه پیدا می‌کنند. به عنوان مثال، فردی که از چالش‌های متعدد شغلی استقبال کرده و از آن لذت میبرد؛ به هیچ عنوان نمی‌تواند مشغول به کاری شود که نیازمند ثبات و تداوم است. او از چالش‌های پیش رو انرژی، انگیزه و قدرتی برای ادامه، دریافت می‌کند. در حالی‌که اگر در یک شغل بدون چالش استخدام شود، به احتمال زیاد دچار فرسودگی شغلی، افسردگی، نارضایتی از خود و ده‌ها آسیب روانی دیگر خواهد شد.
در ادامه این مطلب از رشدانا بیشتر راجع به تست لنگرگاه شغلی و نظریه ادگار شاین صحبت میکنیم و به شما خواهیم گفت که چطور با استفاده از آن، کاری که از آن لذت میبرید را پیدا کنید و مسیر شغلی مطلوب خود را با شناخت بیشتر نسبت به خصوصیات درونیتان، بسازید.
ادگار شاین (Edgar Schein)، فردی است که در زمینه روانشناسی سازمانی و رشد شغلی، تحقیقات گسترده‌ای انجام داده و خلاصه پژوهش‌های او منجر به شکل گیری نظریه هشت لنگر شغلی شده است. او از طریق این نظریه میگوید: “هر فردی در زندگی‌اش یک لنگر شغلی غالب دارد که ضمن پی بردن به آن، میتواند قدم در شغلی بگذارد که بیشترین میزان رضایت و لذت را برایش به همراه داشته باشد.” به بیان دیگر، مفهومی است که بر اساس آن، افراد تصمیم می‌گیرند یک مسیر شغلی را انتخاب کنند، برای آینده حرفه‌ای خود برنامه ریزی کرده و از شغل خود بیشترین میزان رضایت را کسب کنند.
به عنوان مثال، فردی که لنگرگاه شغلی‌اش خدمت رسانی به سایرین است، نه تنها به مشاغلی همچون مشاوره، پرستاری و امور تربیتی روی می‌آورد بلکه پیشرفت و موفقیت او نیز در انتخاب چنین مشاغلی خلاصه می‌شود. چرا که اگر چنین فردی به سمت شغلی مانند بازاریابی سوق داده شود، آسیب‌های متعددی مانند فرسودگی شغلی، استرس شغلی و… در انتظارش خواهد بود.
بنابراین، این روانشناس سازمانی مشهور، 8 لنگر شغلی مختلف را شناسایی کرده و در نظریه خود به آن‌ها اشاره می‌کند. این 8 موضوع، نشان دهنده علاقه واقعی هر فرد به یک مسیر شغلی خاص است. در واقع، پس از پی بردن به لنگرگاه شغلی خود می‌توانید مسیر مورد علاقه و شغل مطلوب را پیدا کرده و براساس آن، اهداف شغلی‌تان را ترسیم کنید.
تست لنگرگاه شغلی، نوعی پرسشنامه است که هدف از آن، انجام نوعی خودارزیابی می‌باشد. این خود ارزیابی به شما کمک می‌کند تا انتخاب‌های شغلی خود را به درستی مدیریت کرده و بدانید که از شغل و حرفه‌تان چه انتظاراتی دارید.
این پرسشنامه به نحوی طراحی شده که پس از پاسخگویی و مشاهده نتیجه، به 3 محور کلیدی زیر دست می‌بایید:
با دستیابی به پاسخهای شفاف نسبت به 3 محور اساسی بالا، علاوه بر اینکه به درکی صحیح از شغل خود دست خواهید یافت، به سایر افراد و حتی سازمانتان نیز اجازه نمی‌دهید که مسیر شغلی مورد نظرشان را به شما دیکته کرده و شما را به سمت دلخواهشان هدایت کنند.
ادگار شاین معتقد است سؤالات موجود در این تست، نوعی محرک ذهنی‌اند که شما را وادار می‌کنند کمی عمیق‌تر به خواسته‌ها، ویژگی‌های درونی و شخصیت خود بیندیشید و از خودتان بپرسید که: “من از شغلم چه چیزهایی میخواهم؟”
جالب است بدانید که لنگرگاه‌های شاین، به هیچ عنوان خوب یا بد ندارند و اینکه یک لنگرگاه را نسبت به دیگری، بهتر بدانیم، کاملا اشتباه است. هر یک از 8 لنگرگاهی که در ادامه نام میبریم، به نوعی ترجیحات شخصی افراد در انتخاب شغل محسوب میشوند.
هشت لنگر ادگار شاین در مسیر شغلی، عبارتند از:
اگر جزء این دسته از افراد باشید، انگیزه‌هایی قوی برای خدمات رسانی به دیگران دارید و از این طریق نیز، احساس خوشحالی و رضایت بسیار زیادی را تجربه می‌کنید. در واقع اگر جزء این افراد باشید، به سمت موقعیت‌های شغلی میروید که در آن، به طور مستقیم به سایرین خدمت رسانی کنید.
فداکاری میان اینگونه افراد زیاد به چشم میخورد و پول، انگیزه لازم برای انجام فعالیت‌های شغلی را به آنان نمی‌دهد. بنابراین آن‌ها در امور مختلف همچون امور آموزشی، سرگرمی، تجاری، پزشکی و… هدف بزرگی به نام “خدمت کردن” دارند. پزشکی، پرستاری، معلمی، مشاوره و بسیاری از مشاغل حمایتی دیگر در این لنگرگاه قرار می‌گیرند.
همانطور که حدس زدید، امنیت و ثبات دو عامل تعیین کننده برای انتخاب شغل در افراد این دسته هستد. اگر این ترجیح در شما قوی باشد؛ سراغ مشاغلی میروید که مطمئن، پایدار، بدون چالش و کم ریسک باشند. اغلب افراد علاقمند به مشاغل دولتی و کارمندی، در این دسته قرار می‌گیرند. چرا که اینگونه مشاغل، قابل پیش بینی، دارای درآمد از قبل مشخص شده، کم ریسک و باثبات هستند.
افراد خلاق و کارآفرین، علاقه و میل درونی شدیدی به راه اندازی کسب و کار خودشان دارند. اینگونه افراد، برای رسیدن به دستاوردها و موفقیت‌های شغلی مورد نظرشان، حاضرند با چالش‌ها، موانع و خطرات پیش رو مقابله کنند.
تولید یک محصول سودآور بر مبنای نوآوری و خلاقیت، برای کارآفرینان ارزش فوق العاده زیادی دارد. از این رو، نمی‌توانند برای مدت طولانی در جایگاه شغلی کارمند قرار بگیرند. کارآفرینان برای کسب سود بیشتر از طریق خلق محصول و مالکیت بر آن، تمام تلاش خود را به کار می‌گیرند.
این دسته افراد برای انتخاب شغل، نگاهی به سبک زندگی خود می‌اندازند و سپس اقدام به تصمیم گیری می‌کنند. ترجیح آن‌ها به این شکل است که یک زندگی متعادل داشته باشند و همزمان بتوانند علائق خود را دنبال کنند.
اگر می‌خواهید بدانید که آیا این لنگرگاه، تأثیری در زندگی و انتخاب‌های شغلی‌تان دارد یا نه؛ باید به این نکته توجه کنید:
” افراد حاضر در دسته لنگرگاه سبک زندگی، براساس تعریف و درکشان از سبک زندگی، شغلشان را انتخاب می‌کنند و ترجیح می‌دهند کارشان با سبک زندگی مورد علاقه‌شان، در یک راستا باشد.”
وجود چالش، مهمترین و کلیدیترین عامل برای انتخاب شغل در برخی از افراد است. افراد حاضر در این دسته، به سمت مشاغلی می‌روند که هر روز با چالشی جدید مواجه شوند. به عبارت دیگر، آن‌ها از چالش‌ها و موانعی که در مسیر موفقیت شغلی‌شان وجود دارد، استقبال می‌کنند.
شعار آن‌ها در زندگی شغلی‌شان، بهترین بودن، شکست رقیبان، اول بودن و رسیدن به قله می‌باشد.
اشخاصی که در دسته بندی لنگر فنی و وظیفه‌ای قرار می‌گیرند ، زمانی برای انجام یک کار انگیزه کافی دارند که در آن شغل، تخصص و مهارت کافی داشته باشند. در واقع، آن‌ها دائما در اندیشه توسعه مهارت‌ها و تخصص‌های شغلی خود هستند و از چالش‌های موجود در این زمینه نیز استقبال می‌کنند.
مهمترین چیز برای آن‌ها این است که بتوانند مرتبا مهارت‌ها و تکنیک‌های خود را در معرض نمایش بگذارند. مهندسین یا تحلیلگرانی را در نظر بگیرید که برای اظهار میزان دانش خود، به تدریس مهارت‌های شغلی خود نیز روی می‌آورند و از این طریق احساس رضایت بیشتری دارند.
لطفا خودمختارها و افراد مستقل را با کارآفرینان اشتباه نگیرید! خودمختارها ممکن است کارمند یک سازمان باشند اما ترجیح می‌دهند صفر تا صد یک پروژه را خودشان به تنهایی انجام دهند. استقلال داشتن در انجام کار، همان چیزی است که آن‌ها را به سمت انتخاب یا رد یک شغل، سوق می‌دهد.
ممکن است یک فرد خود مختار مشاور باشد و از شغل خود نیز لذت ببرد اما همزمان از اعضاء یک مجموعه مشاورهای بزرگ نیز باشد. در واقع دلیل این فرد برای ادامه همکاری این است که در شغل خود و در فرایند رویارویی با مراجعان، دارای استقلال است. چرا که هیچ یک از مدیران و همکاران او نمی‌توانند در فرایند کاری او دخالتی داشته باشند.
اگر این لنگرگاه در شما قوی باشد، مسئولیت پذیری و رهبری در دورنتان بسیار پررنگ است. در واقع این افراد ترجیح می‌دهند به جای کسب تخصص و دانش بالا در یک شغل، به سمت مدیریت افراد متخصص حرکت کنند. به عبارت دیگر، اینها کسانی‌اند که تعدادی متخصص ماهر را رهبری می‌کنند، از حل مشکلات، ارتباط با دیگران و مدیریت نیز لذت می‌برند.
در این مقاله از رشدانا، توضیحاتی راجع به تست لنگرگاه شغلی ارائه کرده و گفتیم که این پرسشنامه توسط ادگار شاین، روانشناس مشهور سازمانی و پویایی شغلی، ابداع شد. همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم، لنگرگاه در واقع مفهومی است که براساس آن، افراد تصمیم می‌گیرند یک مسیر شغلی معین را در پیش بگیرند و برای رسیدن به رضایت شغلی در همان شغل، برنامه ریزی کنند.
اشاره کردیم که انگیزه‌ها و اهداف هر فرد با دیگران متفاوت است و همین امر باعث شد تا شاین 8 لنگرگاه اصلی را شناسایی کرده و براساس آن تست لنگرگاه شغلی را طراحی کند. نکته مهمی که در انتها باید خاطر نشان کنیم این است که نباید سختگیرانه به نظریه شاین نگاه کنید.
چرا که تمایلات و افکار افراد در طول زمان دست‌خوش تغییرات بسیار زیادی می‌شود. تصور کنید به عنوان یک فرد تازه کار و کارآموز وارد یک شرکت شده‌اید و به این دلیل که تا سال‌ها بعد فرصتی برای مدیریت ندارید؛ به لنگرگاه تکنیکی گرایش دارید. اما پس از کسب و تجربه، مهارت و دانش کافی در طی سالهای آینده، به احتمال فراوان به سمت لنگرگاه مدیریتی سوق خواهید یافت. در نتیجه با تغییر اولویت‌ها و افکار، لنگرگاه قبلی دیگر پاسخگوی توسعه شغلی شما نخواهد بود.
در جلسات مشاوره مرکز مشاوره شغلی و منابع انسانی رشدانا، مشاوران ما از این تست جهت طراحی بهترین مسیر شغلی برای شما استفاده می کنند. شما می‌توانید جهت رزرو وقت جلسه مشاوره شغلی با ما در ارتباط باشید.
