یکی از موضوعاتی که امروزه بسیار مورد توجه طراحان سایت قرار گرفته، توجه به بهبود تجربه کاربری است. درواقع اهمیت به این موضوع سبب شده است تا هر روزه شاهد پیشرفت و بهبود وبسایت‌های موجود…
یکی از موضوعاتی که امروزه بسیار مورد توجه طراحان سایت قرار گرفته، توجه به بهبود تجربه کاربری است. درواقع اهمیت به این موضوع سبب شده است تا هر روزه شاهد پیشرفت و بهبود وبسایت‌های موجود باشیم. در این مقاله قصد داریم به صورت کلی در مورد کاربرد UX و موضوعات پیرامون آن نکاتی را ذکر کنیم. اگر علاقه مند به موضوع طراحی تجربه کاربری هستید، پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مقاله همراه رشدانا باشید.
تجربه کاربری یا همان UX چیست؟ مخفف عبارت USER EXPERIENCE که درواقع اشاره به تجربه‌ای دارد که کاربر پس از ورود به سایت و انجام کارهای موردنظرش احساس می‌کند. به طور مثال زمانی که وبسایت شما به گونه‌ای طراحی شود که کاربر مجبور باشد برای خرید یک محصول، وارد صفحات مختلف و پیاپی شود، سایت شما از تجربه کاربری مطلوبی برخوردار نیست.
یک طراح تجربه کاربری تلاش می‌کند تا با ساده‌ترین راه ممکن و با حداقل کلیک‌ها، مخاطب را به هدف خود برساند. سایتی که دارای UX استاندارد باشد، مزایای زیادی را در اختیار کاربر و البته صاحب سایت قرار می‌دهد که در بخش‌های بعدی مقاله، این موارد را نیز بررسی خواهیم کرد.
اگر شما در زمینه تجربه کاربری دستی بر آتش داشته باشید، احتمالا به این موضوع پی برده‌اید که معمولا هر جا صحبت از تجربه کاربری می‌شود، UI یا همان رابط کاربری نیز به دنبال آن می‌آید. درواقع این دو موضوع مانند دو دوست جدا نشدنی هستند که لازم و ملزوم یکدیگر اند.
اگر بخواهیم به طور خلاصه رابط کاربری را تعریف کنیم، می‌توانیم به همان چیزی که کاربر در نگاه اول و پس از ورود به سایت مشاهده می‌کند، اشاره نماییم. به عبارت دیگر رابط کاربری همان ظاهر و جلوه‌های زیبایی شناختی یک سایت است که معمولا توسط طراحان رابط کاربری و با استفاده از ابزارهای گرافیکی طراحی می‌شوند.
دلیل همراهی همیشگی UI و UX این است که فرآیند طراحی رابط کاربری یک پروسه رفت و برگشتی است. رابط کاربری مورد نظر پس از طراحی به متخصص UX تحویل داده می‌شود و او با دانش و اطلاعات خود، به بررسی و آنالیز مسائل مربوط به UX می‌پردازد. مجددا پیشنهادات به متخصص UI منتقل می‌شود تا اصلاحات لازم انجام شود و به همین گونه این روند ادامه پیدا می‌کند تا به یک طرح اصولی و استاندارد دست یابند.
لازم به ذکر است که معمولا متخصصین UI و UX در کنار یکدیگر کار می‌کنند؛ زیرا کار آن‌ها ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارد. حتی گاهی اوقات دیده می‌شود که یک نفر طراحی رابط کاربری و UX را انجام می‌دهد!
جالب است بدانید که برخلاف باور عموم، کاربرد UX تنها مربوط به طراحی وبسایت و حوزه دیجیتال نیست! طراحان در طراحی هر چیزی نیاز است تا یک سری اصول و قواعد را به منظور بهبود تجربه کاربری رعایت کنند. به عنوان مثال مسواکی که هر روزه از آن استفاده می‌کنید یا صندلی اتومبیلتان، به وسیله جلسات طوفان فکری و بارها آزمون و خطا به شکل امروزی خود درآمده‌اند. درواقع طراحان این وسایل نیز مانند طراحان UX با ایده پردازی‌های مختلف و به کارگیری ابزارهای متنوع، سعی در خلق بهترین تجربه کاربری دارند.
منظور از بهبود تجربه کاربری این است که کاربر مورد نظر حین استفاده از وسیله یا وبسایتی که طراحی کرده‌اید، احساس راحتی داشته باشد و سردرگم نشود. بنابراین UX در تک تک لحظات زندگی حضور دارد و نمی‌توان گفت که تنها مربوط به حوزه دیجیتال می‌باشد.
البته کاربرد UX تنها به طراحی یک سایت یا یک وسیله و مبلمان منزل و… ختم نمی‌شود، بلکه در رفتار انسان‌ها نیز می‌توان کاربرد تجربه کاربری را مشاهده کرد. برای فهم بهتر این موضوع مغازه داری را در نظر بگیرید که برخورد خوبی با مشتریان خود ندارد. بدون شک این فرد از این موضوع آگاه نیست که رفتار خوب و مودبانه چقدر می‌تواند در جلب توجه مشتری تاثیرگذار باشد. درواقع این فروشنده تلاشی برای بهبود تجربه مشتریان خود از ورود به مغازه‌اش ندارد و به همین دلیل در کسب و کار خود چندان موفق نخواهد شد.
در ادامه به توضیح برخی از مهم‌ترین کاربرد‌های یو ایکس می‌پردازیم.
برای تولید و خلق یک محصول با کیفیت و متناسب با نیازهای جامعه هدف محصول، باید درمورد عادات و رفتارهای جامعه تحقیق کرد. اگر دقت کرده باشید، زمانی که با اطلاعات کافی دست به انجام کاری می‌زنید، خیلی دقیق و حرفه‌ای عمل می‌کنید. طراحان UX قبل از شروع کار با استفاده از روش‌های مختلف مانند مصاحبه، پرسشنامه، مشاهدات میدانی، مطالعه رقبا و… در خصوص محصول یا خدمات مختلف که قرار است ارائه کنند، اطلاعات جمع‌آوری می‌کنند.
طراحان UX اطلاعات بدست آمده را مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهند تا از این اطلاعات در طراحی محصولات حرفه‌ای استفاده کنند.
طراحان تجربه کاربری یا UX Designer ها اطلاعات بدست آمده را سازماندهی و معماری می‌کنند و نقشه‌ای از وبسایت و یا اپلیکیشن را که با یکدیگر در ارتباط هستند را تهیه می‌کنند.
از دیگر کارهایی که طراحان تجریه کاربری انجام می‌دهند، طراحی وایرفریم‌ها و پروتوتایپ‌ها محصولات است وایرفریم و پروتوتایپ چیست؟ وایرفریم طرح‌های ساده و اولیه از محصول است که در اولین مراحل طراحی محصول تهیه می‌شوند و نقش اساس و پایه را در طراحی محصول ایفا می‌کنند. پروتوتایپ‌ها نیز نمونه اولیه از محصول است که برای تست‌های مختلف آماده و مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در تعریف تجربه کاربری این نکته وجود دارد که کیفیت تعامل کاربران با محصول در بررسی تحربه UX یک محصول نقش مهمی را ایفا می‌کنند. در طراحی تعامل به طراحی درمورد تعامل کاربران با محصول پرداخته می‌شود. این حوزه بسیار گسترده می‌باشد و موارد مختلف از جمله لحن و کلمات موجود محصول، انیمیشن‌ها، ظاهر و پاسخ‌های سیستم به کاربر و… را شامل می‌شود. هر آنچه که در تعامل میان کاربر و محصول نقش داشته باشد، در حوزه طراحی تعامل جای می‌گیرد.
بخش زیادی از تعامل کاربران با محصول از طریق رابط‌های کاربری یا UI صورت می‌گیرد. طراحان UX وظیفه طراحی بخشی از طراحی رابط کاربری و جنبه های ظاهری محصول را دارند. این همان قسمتی است که اکثر مردم تصور می‌کنند که یک طراح UX تنها کارهای مربوط به طراحی رابط کاربری و ظاهر یک وبسایت یا اپلیکیشن را برعهده دارد.
محتوا یعنی انتقال هر پیامی که می‌خواهیم به مخاطبان خود بدهیم. محتواهای یک محصول دیجیتال کلمات، تصاویر، فیلم و… هستند. UX Designer ها باید با نحوه صحیح برقراری ارتباط از طریق محتوا آشنا باشند. فرض کنید یک کاربر در حال کار کردن با اپلیکیشن است و پیام‌هایی که نمایش داده می‌شود برای او گنگ و نامفهوم است و متوجه مفهوم و منظور پیام نشود یا در حال کردن با موبایل بانک هستید و نحوه بیان آن محاوره‌ای است. آیا به این برنامه‌ها اعتماد می‌کنید؟
یک طراح UX با نحوه صحیح استفاده از محتواها آشناست و نقش کلیدی در انتقال صحیح رساندن پیغام به مخاطب را دارد.
طراحان UX در هر مرحله از کار وظیفه برنامه‌ریزی و انجام تست‌های مختلف پیش از طراحی نهایی محصول و یا در فرآیند برنامه‌نویسی قبل و بعد از تولید را بر عهده دارند. این آزمون‌ها برای اطمینان از صحت طراحی انجام شده، کارآمد بودن محصول برای کاربران و تست سهولت استفاده از محصول توسط کاربران و یا بهبود تجربه کاربری محصول انجام می‌شوند و شامل تست‌هایی از قبیل A/B تست، تست کاربری پذیری (Usability Test)، تست 5 ثانیه، Card sorting، تست‌های دسترسی‌پذیری و… می‌باشند.
کار یک کاربر طراح UX فقط با تحویل یک ظاهر و UI یک پروژه ختم نمی‌شود. یک طراح UX همواره باید تجربه استفاده کاربر از محصول را مورد بررسی قرار دهد تا نقاط مثبت و منفی، ضعف‌ها و قوت‌ها را شناسایی و با بهبود نقاط قوت، تجربه بهتری را برای کاربر فراهم آورد.
نکته مهمی که در طراحی UX وجود دارد این است که، کار این طراحان فقط خلق تجربه برای کاربران نیست. بلکه زمانی که یک کاربر از محصول استفاده می‌کند تجاربی به خودی خود خلق می‌شوند و یک طراح UX می‌بایست این تجربیات را بهبود ببخشد. در نتیجه یک طراح UX سعی می‌کند که تعامل کاربر با محصول لذت‌بخش‌تر، آسان‌تر و ارزشمند‌تر باشد.
پس به طور خلاصه وظیفه اصلی طراحان تجربه کاربری حل مشکلات کاربران از طریق خلق تجربه‌های بهتر برای کاربران است.
یکی از مواردی که واضح است و نیازی به بیان و توضیح مجدد ندارد، این است که بهبود UX، چه در طراحی سایت و چه در طراحی هر وسیله دیگری، می‌تواند سبب رضایت کاربر، برندسازی، پیشرفت کسب و کار، افزایش درآمد و… شود. در ادامه چند مورد دیگر از مزایای بهبود UX را به اختصار بیان می‌کنیم:
بهبود تجربه کاربری تاثیر زیادی در عملکرد و پیشرفت کسب و کارهای آنلاین دارد. البته همان طور که در این مقاله ذکر کردیم، کاربرد UX تنها به طراحی سایت و مشاغل آنلاین ختم نمی‌شود، بلکه این موضوع در طراحی های تک تک وسایلی که استفاده می‌کنیم و حتی چگونگی رفتار افراد با یکدیگر نیز دخیل است. امیدواریم از خواندن این مقاله لذت برده باشید. به نظر شما استفاده از UX در تمامی کسب و کارها و بهبود دادن تجربه کاربری، چه نتایج و اثراتی می تواند داشته باشد؟ نظرات عالی خود را با ما مطرح کنید.
UX Design
با آموزش حرفه ای یو ایکس UX وارد دنیای بزرگ طراحی تجربه کاربری شوید
