این روزها بازار طراحی سایت و اپلیکیشن بسیار داغ است. محصولات دیجیتال روز به روز طرفداران بیشتری پیدا میکنند و شمار مصرفکنندگان چنین محصولاتی دائما افزایش مییابد. ملموسترین مثال، وبسایت رشدانا بوده و شما به…
این روزها بازار طراحی سایت و اپلیکیشن بسیار داغ است. محصولات دیجیتال روز به روز طرفداران بیشتری پیدا میکنند و شمار مصرفکنندگان چنین محصولاتی دائما افزایش مییابد. ملموسترین مثال، وبسایت رشدانا بوده و شما به عنوان یک مصرفکننده کالای دیجیتال، در حال مطالعه بخش وبلاگ هستید. شاید از خود بپرسید این مقدمه چه ارتباطی به تفاوت UI و UX دارد؟ جواب این است که با افزایش تقاضا برای کالاها و خدمات دیجیتال، مفاهیم نسبتا جدیدی مانند تجربه و رابط کاربری ظهور کردهاند که شاید برای بسیاری از افراد ناآشنا به نظر برسند.
بسیاری از افراد در شناخت تجربه کاربری، رابط کاربری و تفاوت این دو کمی به چالش بر میخورند. جالب است بدانید، چیزی که باعث ارتباط شما با یک سایت یا اپلیکیشن میشود، با احساسی که در شما ایجاد میکند هم مرتبط است و هم متفاوت. کمی پیچیده به نظر میرسد اما واقعیت همین است. اصلیترین پرسشی که ما در این مقاله میخواهیم به آن بپردازیم، تفاوت دو دنیای جذاب و شگفتانگیز رابط و تجربه کاربری است. به نظر شما تفاوت UI و UX چیست؟ اگر در حین پاسخ به این سوال با شک و سردرگمی روبرو شدید، پیشنهاد میکنیم تا انتهای این مقاله با رشدانا همراه شوید تا به پاسخ درست برسید.
قبل از بررسی هرگونه تفاوت یا تضاد، باید در مورد تعاریف اصلی به تفاهم برسیم. در دنیای دیجیتالی امروز و در پاسخ به سوال تعریف UX چیست؟ در واقع می توان گفت حس یا تجربه کاربر در هنگام تعامل با یک اپلیکیشن، وبسایت یا به طور کلی محصولات دیجیتال است. البته باید بدانید که تجربه کاربر فقط مختص فضای مجازی یا محصولات اینترنتی نیست و در دنیای واقعی هم این مفهوم کاربردهای فراوانی دارد؛ برای مثال، اگر شما از یک برند محصول یا خدمتی را تهیه کنید و حس خوب یا بدی نسبت به آن داشته باشید، در واقع نوعی تجربه کاربری یا User Experience محسوب میشود.
هدف از استفاده مفهوم تجربه کاربری در موارد مختلف، بهبود تجربه کاربر است؛ یعنی تولیدکننده و صاحب برند میخواهد محصول و خدمتی با ارزش در اختیار مصرفکننده قرار دهد تا به کمک ایجاد احساس خوب و رضایتمندی، ماندگاری برند خود را تثبیت و به نحوی، سهم بیشتری از بازار دریافت کند. این موضوع کاملا اثباتشده است. اگر شما از محصول یا خدمتی رضایت داشته باشید، استفاده خود را از آن خدمت یا محصول به حداکثر میرسانید و برند تولیدکنندهاش را به دیگران معرفی میکنید.
احتمالا تا این بخش از نوشته کاملا متوجه اهمیت دنیای UX و اثرگذار بودن آن در روحیه و ذهنیت مشتری شدهاید. حالا برای درک تفاوت UI و UX باید به سراغ تعریفی مختصر از رابط کاربری برویم تا بهتر بتوانید با این تمایز ارتباط برقرار کنید.
رابط کاربری یا User Interface در حقیقت تمام چیزی است که کاربر با آن سروکار دارد و به چشم میبیند؛ مثلا یک اپلیکیشن را در نظر بگیرید. تمام بخشهای آن مانند آیکونها، دکمهها، ساختار متن و محتوا مانند حالت عکس، فونت، رنگ پسزمینه و مواردی از این دست همگی در گروه رابط کاربری دستهبندی میشوند. پس، اصلیترین تفاوت UI و UX این است که کاربر میتواند UI را ببیند اما UX دیدنی نیست و حسی است که کاربر در حین تعامل با محصول در خود احساس میکند.
یک نکته ظریف در دو خط پیش وجود دارد و آن تاثیر رابط کاربری روی تجربه کاربر است؛ بنابراین، هر چقدر طراحی رابط کاربری به مدل ذهنی انسانها یا Mental Model نزدیکتر باشد، احساس رضایتمندی و حس مثبت مخاطب بیشتر و قویتر خواهد بود. برای درک بهتر تفاوت بین رابط کاربر و تجربه کاربر باید به وجوه اشتراک آنها مسلط باشید. هر دو مفهوم، کاربرمحور هستند؛ واژه کاربر فارسی و USER انگلیسی در هر دو مشترک است.
با وجود چنین تشابهی، طراح تجربه کاربری یا UX Designer با در نظر گرفتن حس مخاطب، عناصر و نحوه قرارگیری آنها کنار یکدگیر را تعیین میکند. براساس نحوه چینش و استدلال UX، طراح رابط کاربری یا UI Designer وارد عمل شده و طبق همان فرمول و چیدمان عناصر مختلف را طراحی میکند. در نظر گرفتن نیاز کاربر و در اولویت قرار دادن این موضوع، میتواند عامل اصلی موفقیت یک محصول و افزایش تعداد مصرفکنندگان آن باشد.
در این مقاله، درباره تفاوت UI و UX صحبت کردیم. همان طور که در ابتدا هم گفتیم، درک تفاوت این دو مفهوم برای برخی افراد کمی چالشبرانگیز به نظر میرسد. اگر دوست دارید وارد دنیای طراحی رابط و تجربه کاربری شوید، بعد از اتمام این مقاله پیشنهاد میکنیم به قسمتهای دیگر وبلاگ سر بزنید و اطلاعات بیشتری در حوزه UI و UX به دست آورید. UI و UX دو بعد جدایی ناپذیر طراحی هستند که با تفاوت هر یک، دیگری نیز تغییر می کند، در واقع در عین داشتن تفاوت با یکدیگر، مکمل هم عمل می کنند.
امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد. به نظر شما هر کدام از طراحان UX یا UI چه نکاتی راباید در نظر گرفته و به چه مواردی باید توجه کنند تا بتوانند به اهداف خود دست پیدا کنند؟ نظرات ارزشمندتان را با ما مطرح کنید.
UX Design
با آموزش حرفه ای یو ایکس UX وارد دنیای بزرگ طراحی تجربه کاربری شوید